Powrót do

Wycieczka słowacystów do Maličkej krajiny zázrakov...

dodany: 28.05.2006 | autor: Małgorzata Thiel

Gdyby tak ktoś przyszedł i powiedział: Stary, czy masz czas? potrzebuję do załogi jakąś nową twarz... (tylko, że w tym przypadku podróż miałaby miejsce, nie jak w oryginale, na Wielką Rafę czy brzegami Amazonki, ale do kraju małego, a zarazem pięknego, obfitującego w same urokliwe miejsca – na Słowację), to wystarczyłaby mi tylko data i godzina odjazdu... Zresztą nie tylko mnie...:)

Pomysłodawcą wycieczki był dr Marián Milčák, a chętnych studentów na krátky vylet jak zwykle nie zabrakło. W skromnym, bo ośmioosobowym składzie, spotkaliśmy się w środę 10 maja, o godzinie 7.15 na katowickim dworcu. Po parogodzinnej podróży dotarliśmy do granicy w Zwardoniu, gdzie, już u słowackiego sprievodcy, zakupiliśmy bilety do Żyliny. Pan konduktor (który prawdopodobnie też był kiedyś podróżującym studentem) okazał się bardzo miły i z własnej inicjatywy nie wydał nam tzw. przejściówek – biletu na trasę ze Zwardonia do pierwszej stacji na Słowacji, Skalité (48 Sk zostało w kieszeni). Po krótkiej przerwie wsiedliśmy już w bezpośredni pociąg do Spiskej Novej Vsi, a tam czekał na nas pan Milčák. Trochę zmęczeni dotarliśmy do naszej chaty w okolicach Levočy, w której notabene miejsca starczyłoby dla co najmniej 15 osób, a tam spotkaliśmy się z trzema štvrtačkami (koleżankami z czwartego roku). I już było nas trochę więcej...

Świadomi krótkotrwałego pobytu udaliśmy się jeszcze tego samego dnia do dawnej stolicy Spiszu – Levočy. Stare centrum, w którym znajdują się zabytki tego 15-tysięcznego miasteczka, ogrodzone jest okazałymi murami obronnymi. Fortyfikacje miejskie zostały wzniesione w XIII w., pierwotnie miały długość 2,5 km, wysokość do 8 m., 3 bramy i 16 baszt. Do dzisiaj można je podziwiać prawie w całości. Niesamowite wrażenie zrobił na nas kościół św. Jakuba, który jest największą świątynią gotycką na Spiszu (ten atrakcyjny region Słowacji uznany jest za najbogatszą skarbnicę sztuki późnego gotyku w Europie Środkowej). Oprócz gotyckiego sklepienia, pokrytego malowidłami z XIV – XVII w., rzeźbionych ław czy XVII-wiecznych organów, uwagę przykuwał główny ołtarz o wysokości prawie 20 m. To niesamowite dzieło ręki Mistrza Pawła z Levočy jest główną atrakcją odwiedzaną przez zagraniczne wycieczki. Godny uwagi jest także średniowieczny ratusz z freskami przedstawiającymi cnoty obywatelskie. Obok budowli, w której teraz mieści się muzeum etnografii, stoi klatka hańby z 1500 roku. Ażurowa konstrukcja na kamiennej podmurówce pełniła rolę pręgierza dla występnych kobiet (ciekawe dlaczego kroniki milczą o karze dla grzesznych mężczyzn...). Sennej Levočy uroku nadają kolorowe kamienice wokół rynku, szczególnie te, które niegdyś należały do arystokratów: Dom Thurzonów, Mistrza Pawła, Dom Mariassyeego, czy Dom Krupeka. Z pustymi żołądkami, ale za to nowymi informacjami, udaliśmy się w kierunku jadłodajni. Nic tak nie spełniło naszych oczekiwań, jak typowe słowackie specjalności, t.j. bryndzové halušky (drobne kluseczki z ciasta ziemniaczano-mącznego podawane z bryndzą i skwarkami), pírohy czy vyprážený syr, a przede wszystkim złoty napój bogów... Po powrocie do chaty, przy iskrach buchających z kominka, wsłuchiwaliśmy się w Piotrowe dźwięki gitary.

Drugi dzień wycieczki postanowiliśmy spędzić na łonie natury, wśród głębokich dolin, kanionów i wodospadów, wśród bujnej zieleni drzew, szumiących potoków i omszałych ścieżek, w jednym z najpiękniejszych parków narodowych Europy – w Słowackim Raju. Największą atrakcję stanowią tam skalne urwiska, które da się pokonać przy pomocy łańcuchów, drewnianych i metalowych drabin oraz platform zawieszonych tuż nad rwącym potokiem rzeki Hornád. Nic nie dało nam takiej satysfakcji, jak wyjście na punkt widokowy, po długiej, czasem męczącej, czasem nawet ekstremalnej wyprawie, gdzie przy prażącym słońcu, lekkim wiosennym wietrze, który niósł zapach sosen i polnych kwiatów, rozpościerała się panorama stale jeszcze białych Tatr. Przez krótką chwilę można było wsłuchać się w ciszę i oddać kontemplacji... Naprawdę warto!!!

Ta wyjątkowa kraina to także eldorado dla rowerzystów, których na pewno zadowoli gęsta sieć szlaków rowerowych, biegnących przede wszystkim leśnymi drogami w głębi płaskowyżu. Miłośnicy białego szaleństwa zjazdowego i biegowego na pewno znajdą tu coś dla siebie. Dowiedzieliśmy się również, że raz na kilka lat, przy sprzyjających warunkach, organizowane są tutaj specjalne zawody łyżwiarskie na świeżo zamarzniętej rzece Hornád. Wszyscy zgodnie stwierdziliśmy, że nie bez powodu teren Rudaw Słowackich jest nazywany prawdziwym rajem dla turystów. By jednak zapoznać się z wszystkimi tajemniczymi zakątkami urzekającej krainy, trzeba by było spędzić tam przynajmniej dwa tygodnie, gdyż tras mnóstwo, a malowniczość terenu, nie pozwala ruszyć się z miejsca. Pozytywnie zmęczeni (po 16 kilometrowym marszu), z nadzieją, że jeszcze kiedyś postawimy tu nasze nogi, wróciliśmy do chaty, by zbierać siły na kolejny dzień... który również był pełen wrażeń i pozytywnych emocji. Tym razem podzieliliśmy się na dwie grupy. Gdy jedni dłużej sobie spali, drudzy już wczesnym rankiem podziwiali majestatyczne ruiny potężnego zamku, ponad niewielkim miasteczkiem Spiskie Podgrodzie (Spišské Podhradie). Na wzniosłym wzgórzu (634 m. n.p.m.) stoi zamek Spiski (Spišský hrad), którego ruiny rozciągają się na obszarze 4,15 ha. Godny podziwu obiekt, który od 11 grudnia 1993 roku figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, jest zarazem największym zespołem zamkowym w środkowej Europie. Zamek, który po pożarze w 1780 roku zmienił się w całkowitą ruinę, szybko stał się turystyczną atrakcją regionu, przyciągającą wielu zagranicznych turystów. Wstęp kosztuje 100 Sk, ze zniżką – 60 Sk. Przy zwiedzaniu można zamówić przewodnika, grupa jednak musi liczyć minimum 10 osób. Pośród labiryntu kamiennych zakamarków znaleźliśmy muzeum, w którym nie brak sali tortur, kaplicy czy niewielkiej wystawy broni, strojów, makiet pierwotnej budowli i monet. Najbardziej wabiła jednak wieża, z której rozpościerał się widok na malowniczą okolicę. Stamtąd również mogliśmy dojrzeć Tatry i uśpione w zielonej dolinie miasteczka. Pomimo, że w takim miejscu chciałoby się zostać jak najdłużej, musieliśmy zrealizować jeszcze jeden punkt naszej wycieczki, a zarazem dołączyć do (na pewno już wyspanej) grupy. W Spiskim Podgrodziu wsiedliśmy w bezpośredni autobus do tętniących życiem Koszyc. Drugie, co do wielkości miasto na Słowacji zaskoczyło nas wspaniale odnowioną starówką liczącą 460 zabytkowych budowli. Barwne kamienice to konglomerat stylów (od zabudowań gotyckich, przez barokowe do klasycystycznych). Skupiają się przy ulicy Hlavnej, która, oprócz eleganckich sklepów i kafejek, w których gromadzą się ludzie w każdym wieku, równocześnie oferuje inne atrakcje. Jedną z nich jest np. skansen archeologiczny, który znajduje się tuż pod stopami spacerujących ludzi. Z drugiej strony głównego deptaka zadziwił nas wąziutki potok, który dosłownie wypływa spod ziemi, by być miejscem zabawy najmłodszych, a w miejscu gdzie potok chowa się pod ziemią, stoi żelazny posążek smoka. Na starówce atrakcję stanowi także fontanna grająca w takt muzyki, która wieczorem jest dodatkowo podświetlana. O każdej pełnej godzinie fontanna tańczy w rytm bijących dzwonów, stojących obok. Specyficzna atmosfera i urok tego miejsca nadają mu szczególny charakter. Można odnieść wrażenie, że jest to jedno z ulubionych miejsc popołudniowych spotkań okolicznych mieszkańców, gdyż pośród zieleni i różnorodności kwiatów, nie znajdzie się ani jednej wolnej ławki. Ulica Hlavná także przyciąga turystów swą gotycką katedrą św. Elżbiety (Dóm sv. Alžbety), która jest symbolem starych Koszyc. Ogromna pięcionawowa świątynia jest widoczna prawie z każdej przylegającej do rynku uliczki. Oprócz ołtarza głównego z 1477 roku, w katedrze znajduje się jeszcze pięć mniejszych. Inne zabytki, które przykuły naszą uwagę, to Kościół Jezuitów, Kościół Franciszkanów czy Więzienie miejskie (miklušova väznica). Największe wrażenie jednak zrobił na mnie (i chyba na większości z nas) Pałac Jakaba, wzniesiony w 1899 roku przez Arpada Jakaba. Obok tej bajkowej neogotyckiej budowli, w której brakowało nam tylko uwięzionej księżniczki i rycerza na białym rumaku, nikt nie przejdzie obojętnie.

Ponieważ wszystko zawsze ma swój koniec, niestety zbliżająca się godzina odjazdu pociągu wytrąciła nas z tego trzydniowego bajkowego snu. Musieliśmy udać się na dworzec kolejowy, by wsiąść do pociągu z kursem Koszyce – Żylina. Podczas półtoragodzinnej przerwy w Żylinie, zdążyliśmy zobaczyć tylko nocne życie słowackich studentów. Zadowoleni z krótkiego wypadu w barwny świat naszych południowych sąsiadów, powróciliśmy do szarej rzeczywistości...