Powrót do

Relacja z Przeglądu Filmu Słowackiego

dodany: 07.12.2005 | autor: Anna Pyziołek

W dniach 18-24 listopada br. w katowickim kinie Światowid odbył się Przegląd Filmu Słowackiego – Młode kino słowackie. Na uroczystym otwarciu imprezy nie zabrakło przedstawicieli warszawskiego Instytutu Słowackiego, Slovenského Filmového Ústavu, Konsula Honorowego Republiki Słowackiej w Katowicach, wykładowców Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego – osób związanych z organizacją całego przedsięwzięcia. Nie zabrakło oczywiście i widzów, którzy szczególnie licznie przybyli do kina właśnie w dniu otwarcia Przeglądu. W tym dniu na wszystkich przybyłych gości czekał poczęstunek: koreczki serowe, białe i czerwone wino, sok pomarańczowy. Miła, kameralna atmosfera Przeglądu zachęcała do rozmów na temat kina i kultury Słowacji. Nietrudno było również usłyszeć język słowacki, a to ze względu na obecnych na Przeglądzie Słowaków i słowacystów. Te kilka dni było prawdziwą ucztą dla miłośników kina naszych południowych sąsiadów. Oprócz możliwości obejrzenia ciekawych filmów, widzowie mieli okazję do porównania stanu rodzimej kinematografii z tym, co robią nasi sąsiedzi.

W pierwszy dzień imprezy obejrzeć mogliśmy film Kruté radosti, będący długometrażowym debiutem Juraja Nvoty. Fabuła filmu osadzona jest w latach 30-tych XX wieku, tuż przed wojną. Historia skomplikowanych relacji młodej dziewczyny z jej ambitnym ojcem, z którym spotyka się będąc już prawie dorosła, rozgrywa się w naturalnej, bardzo malowniczej scenerii wsi. Pod fasadą uporządkowanego i spokojnego życia skrywają się namiętności, pasje, emocje, nienawiść, a także próby poszukiwania własnej tożsamości i miejsca w świecie.

Drugiego dnia w katowickim kinie wyświetlany film Hana a jej bratia, w reżyserii Vladimíra Adáska – pogodna, liryczna opowieść o więźniu wolności, rozgrywająca się w środowisku miejskim. Fabuła rozwija się dwutorowo – jedną linię tworzą wydarzenia, mające miejsce w kabarecie, drugą – to, co dzieje się w rodzinie głównego bohatera Martina. Bohaterowie kabaretu żyją w pozornie całkowicie odmiennym świecie w porównaniu ze światem zwariowanej rodziny Martina. Rodziców, ciotki, wujów i kuzynów Martina postrzegamy jego oczami, podobnie jak innych ludzi, których spotyka on codziennie w swoim życiu. Każdy bohater tej historii ma swoje problemy i rozwiązuje je na swój sposób. Martin, osaczony siecią skomplikowanych związków, poszukuje kogoś, kto go zrozumie.

Trzeciego dnia widzowie zobaczyć mogli film Evy Borušovičovej Vadí nevadí. Akcja filmu toczy się w Bratysławie i jej okolicach podczas jednego weekendu. Prezenter radiowy Galager, siedząc przed mikrofonem alternatywnej stacji radiowej, zapowiada trudną noc i jeszcze trudniejszy weekend. Okazuje się, że miał rację. Pašo, konfliktowy wokalista, właśnie został wyrzucony z zespołu. Jasmína, zmęczona kilkugodzinną pracą kelnerki w jednej z kafejek, za chwilę ma obronę pracy dyplomowej. Ze spotkania tej dwójki bohaterów nie może wyniknąć nic dobrego. Stopniowo na scenie pojawia się coraz więcej postaci, a sytuacja coraz bardziej się komplikuje. Nie jest łatwo przetrwać do poniedziałku, odkąd (jak stwierdza jeden z bohaterów) Słowacja upodobniła się do Włoch; tym trudniej, że Słowaków jest niewielu i wszyscy tu się znają.

21 listopada, w poniedziałkowy wieczór zobaczyć można było Útek do Budína, którego reżyserem jest Miloslav Luther. Film przedstawia pasje, porażki i rozczarowania tych, którzy doświadczyli dramatów życia w Pradze, na Słowacji, w Budapeszcie i w Wiedniu w czasie wielkich przemian politycznych i społeczno-ekonomicznych po I wojnie światowej i rozpadzie Monarchii Austro-Węgierskiej. W opowieść o miłości Jany i Tomasza, Czeszki i Słowaka, autorzy wpisują głębsze znaczenia, odsłaniające dodatnie i ujemne strony współistnienia obydwu narodów. Twórcy filmu, przedstawiając z perspektywy czasu homogeniczny obraz ówczesnej doby, wychwytują wewnętrzną pulsację przemian i witalność Europy Środkowej w tamtym okresie. Obok filmu długometrażowego nakręcono również pięcioodcinkowy serial telewizyjny pod tym samym tytułem.

Wtorkowy wieczór urozmaicić mogliśmy sobie wybierając się na film O dve slabiky dozadu. Oglądając film Kataríny Šulajovej śledzić mogliśmy losy pięknej studentki Akademii Sztuk Pięknych, Zuzany. Główna bohaterka filmu jest niezależna, jej rodzice nie troszczą się o nią, a ona czasami odwiedza swoją ekscentryczną babkę, którą bardzo lubi. Jak wszyscy młodzi ludzie, Zuzana wie, czego chce, choć niekiedy traci punkt zaczepienia: kiedy powinna być na uczelni – jest w pracy, a będąc na uczelni – zasypia. Zafascynowana przystojnym mężczyzną pakuje się i wyjeżdża do Paryża, żeby z nim być... Ale miłość szybko się kończy i Zuzana znowu dryfuje pomiędzy szkołą a pracą. Gra w reklamach, pracuje w dubbingu. Nie ma problemów z pieniędzmi, jej problem stanowią relacje z innymi ludźmi. Poszukując właściwego mężczyzny, nie zdaje sobie sprawy, że w rzeczywistości jest na drodze do odnalezienia samej siebie.

W przedostatni dzień Przeglądu można było się zapoznać z bardzo młodym kinem słowackim, środa bowiem zarezerwowana była dla studentów słowackich szkół filmowych oraz ich krótkich form filmowych. Zobaczyć można było takie etiudy jak Lásko ma, Hra, U Vinca, Z Ulice, Noc v hoteli, Super Super Man, Tanečník i Super-man. Listy dialogowe dwóch z tych etiud tłumaczyli studenci naszego wydziału.

Na zamknięcie Przeglądu organizatorzy wybrali film Michaeli Pavlátovej – Neverné hry. Obraz przedstawia historię Ewy, pianistki, która wyjeżdża za swoim mężem Petrem, muzykiem i kompozytorem, do małej wsi na pograniczu słowacko-węgierskim. Peter może tu w spokoju komponować, ale dla Ewy miejsce to oznacza niemożność samorealizacji zawodowej. Czuje się oderwana od swojej rodziny i przyjaciół w Pradze. Ich samotność we dwoje zostaje przerwana przez przyjazd Andreja wraz z dwiema kobietami, którzy zamieszkują w domku letniskowym. Niewierne gry to historia o miłości, niewierności, ludzkich niepowodzeniach i poszukiwaniu tożsamości. Wspaniałe zdjęcia Martina Štrby nasycają zwykłe momenty jedynymi w swoim rodzaju uczuciami wzruszenia. Wszystkie filmy prezentowane w ramach przeglądu są niewątpliwie filmami wartymi tego, by je zobaczyć, co polecam również tym, którzy z różnych przyczyn nie mieli okazji zobaczyć ich w czasie trwania imprezy. Słowackie kino nie ma może zbyt wiele wspólnego z agresywnymi, przekoloryzowanymi, pełnymi silikonu i plastiku superprodukcjami rodem z Hollywood, filmami przyciągającym do kin rzeszę widzów... Filmy słowackie cechuje specyficzna poetyka, coś, co trudno uchwycić. Właśnie dlatego warto je znać, warto bywać na takich przeglądach. Wszyscy mamy nadzieję, że dzięki dalszej współpracy organizatorów tej wyjątkowej imprezy kulturalnej, okazji ku temu, by je obejrzeć będzie coraz więcej.