Powrót do

Wakacje inne niż wszystkie

dodany: 25.10.2004 | autor: Tomasz Illg

Ktoś kiedyś wpadł na genialny pomysł, żeby połączyć edukację z rozrywką, wysiłek intelektualny z wakacyjnym odpoczynkiem, studiowanie w pełnym (akademickim) tego słowa znaczeniu z poznawaniem żywej kultury, historii i języka, w tym wypadku chorwackiego; i to wszystko niejako od kuchni. Wieczna cześć i chwała temu komuś, a nawet i cokół, i pomnik, i wieniec laurowy, i czarnookie hurysy w raju nań oczekujące w liczbie przynajmniej siedmiu!

Mowa tu oczywiście o odbywającej się już po raz trzydziesty i trzeci letniej szkole języka chorwackiego w Dubrowniku. W mieście nie bez kozery nazywanym perłą Adriatyku co roku spotykają się studenci kroatystyki (i nie tylko) z całego świata, by w atmosferze bałkańskiej wieży Babel wymieniać się doświadczeniami, konfrontować opinie i prezentować odmienne światopoglądy. Z techniczno-organizacyjnej strony całe przedsięwzięcie wygląda następująco: kurs odbywa się co roku w sierpniu i trwa dwa tygodnie. Możliwości wzięcia w nim udziału również są dwie: stypendium naukowe fundowane przez stronę chorwacką (trudne, ale nie niemożliwe) lub wyjazd na własny koszt (teoretycznie łatwe, choć z finansowego punktu widzenia dużo bardziej niemożliwe - przy całym uroku Chorwacji, za równowartość 700 euro można przejechać w dwie strony pół Azji). Stypendium obejmuje lektoraty, wykłady, wszystkie imprezy towarzyszące (koncerty, spotkania z pisarzami, wycieczki) i, co jest nie bez znaczenia, zakwaterowanie i wyżywienie. I to nie w akademiku czy koszarach, tylko w trzygwiazdkowym hotelu Lero, w przypadku którego te trzy gwiazdki tworzą całkiem sympatyczną konstelację. Pokoje dwuosobowe, czyściutkie, codziennie sprzątane, z klimatyzacją, TV i przyzwoicie zaopatrzoną lodówką. Do tego wyżywienie trzy razy dziennie, jednym słowem all inclusive! Może to brzmi śmiesznie, gdy się dziwię, że w XXI wieku, bądź co bądź w cywilizowanym świecie, w pokoju hotelowym jest łazienka i telewizor z CNN i MTV, ale dla kogoś, kto w życiu nie przekroczył magicznej bariery 7 USD za noc w hotelu, gdzie pierwszą rzeczą po przebudzeniu było sprawdzenie butów czy nie ma w nich skorpionów, węży czy mrówek faraona Totmesa II, to wszystko staje się znacznie mniej naturalne i nie do końca oczywiste.

Nie ma jednak co się wzruszać standardem hotelu, gdy się do niego wraca na nocleg, a i to nie zawsze. Nie to jest najważniejsze, lecz zajęcia, w których można przebierać jak w lumpeksie. Te obowiązkowe rozpoczynają się o 9 rano i trwają do 11.30, również z podziałem na grupy, wedle zainteresowania i zaawansowania. Jedni szlifują język na konwersacjach, inni analizują najnowszą prozę chorwacką, która do Polski dotrze najwcześniej za rok lub dwa (gdy nasi studenci będą nadal delektować się renesansowymi wierszami nieśmiertelnego Marina Držicia); jeszcze inni próbują swoich sił w poezji, pisząc pierwsze wiersze (i to od razu po chorwacku!). Potem odbywają się wykłady, podzielone na dwa bloki: lingwistyczny i literaturoznawczy. Wreszcie, przerwa na obiad i wspomniane już imprezy towarzyszące popołudniami lub po prostu czas wolny na zwiedzanie, zacieśnianie kontaktów polsko-chorwackich i byczenie się na plaży, jednym słowem - zajęcia interpersonalne w podgrupach. A przy tym wszystkim, każdy z uczestników ma niepowtarzalną okazję, a właściwie cały bukiet różnych okazji: napić się piwa z prof. Bagiciem, popływać kraulem w towarzystwie prof. Silicia, pogadać przy talerzu krewetek z Pavao Pavliciciem czy poleżeć na plaży tors w tors z prof. Boticą. Szokuje brak wzajemnego dystansu i sztywnej hierarchii; wszyscy są serdeczni, otwarci i służą pomocą na każdym kroku. Wszystko to na dodatek w mieście jedynym w swoim rodzaju, z którym w moim osobistym rankingu może konkurować jedynie Praga (czeska, nie warszawska!).

W ciągu trzydziestu trzech lat przez Ljetni seminar za strane slaviste Filozofskog fakulteta u Zagrebu przewinęło się ponad dwa tysiące studentów z sześćdziesięciu państw, wliczając w to (za komuny!) m.in. takie kraje jak... Indie, Chiny, Meksyk, Egipt, Koreę czy Kubę. Prawdziwie wybuchowa mieszanka etniczno-kulturowa, niczym na moskiewskim Uniwersytecie Przyjaźni Narodów imienia Patrice'a Lumumby! Bezskutecznie próbowałem wyobrazić sobie Egipcjan piszczących z uciechy nad gramatyką chorwacką, albo Hindusów rozczytujących się nocami, w chybotliwym świetle świec, w Osmanie Gundulicia... Ani Mrożek, ani Kafka, ani Spielberg, ani Lem by takiego scenariusza nie wymyślili, to pewne!

Dlatego też, jeśli ktoś miałby jeszcze jakieś wątpliwości dotyczące celowości i głębszego sensu studiowania któregokolwiek z języków (południowo)słowiańskich (ach, jaka szkoda, że się nie dostałem na iberystykę!, a tak marzyłem o zarządzaniu-marketingu!), poznawszy w Dubrowniku studentów kroatystyki z Chin, Meksyku czy Południowej Dakoty rychło się ze swych wątpliwości i kompleksów wyleczy. Jedno jest pewne, przynajmniej raz w życiu trzeba tam być. Naprawdę warto!