Powrót do

Czesi i Polacy kameralnie

dodany: 01.12.2001 | autor: Magdaléne Nobitz & Jindrush O´Colda

W dniach 11-24 listopada 2001 roku odbyła się w Katowicach X edycja Górnośląskiego Festiwalu Sztuki Kameralnej – Ars Cameralis Silesiae Superioris. W tym roku myślą przewodnią festiwalu były Polsko-czeskie konfrontacje kulturalne, co ucieszyło przede wszystkim bohemistów, lecz także wszystkich miłośników kultury naszych południowych sąsiadów. Organizatorzy festiwalu przygotowali niezwykle barwny zestaw atrakcji kulturalnych począwszy od spotkań z poezją, malarstwem, muzyką, poprzez pokazy filmów i przedstawień teatralnych, aż po dyskusje o kulturze w ogóle. Czasoprzestrzenna kondensacja atrakcji zmuszała uczestników do dokonywania niewygodnej selekcji tego, co chcieli obejrzeć. Dotyczyło to również nas, dlatego opiszemy tylko kilka starannie wybranych pozycji.

spotkanie z poezją

Dla nas festiwal zaczął się dopiero w piątek 16 listopada spotkaniem bohemistów UŚ ze znanym przedstawicielem czeskiego undergroundu J.H. Krchovskim. Poeta prezentował swoje wiersze również wieczorem w ramach Zbiegu poetyckiego Na dziko w katowickim Teatrze Cogitatur (niestety z powodu niezbyt szczęśliwego przekładu polska publiczność nie mogła w pełni posmakować słynnego cynizmu Krchovskiego). Czeską stronę reprezentował również znany brneński performer i muzyk Petr Váša, którego physical poetry wzbudziła większe zainteresowanie niż twórczość rodzimych poetów. Prawdziwym smaczkiem był koncert zespołu Petra Vášy – Ty Syčáci. Niezbyt udaną konfrontacją był natomiast nieco sztubacki żart zrobiony gościom, a mianowicie czytanie przez nich polskiej poezji w oryginale.

spotkanie teatralne

19 listopada odwiedziliśmy Teatr Korez, w którym gościł ostrawski Teatr Petra Bezruča ze sztuką Szklana menażeria (Sklenĕný zvĕřinec) T. Williamsa. Doskonały popis aktorski, inteligentne uwspółcześnienie, a przede wszystkim naturalność były głównymi walorami tego spektaklu, co z pewnością docenili obecni na przedstawieniu śląscy aktorzy. Poza tym przedstawienie spełniało wszystkie założenia głównego hasła festiwalu, ponieważ jego reżyserem był Polak Janusz Klimsza. (Tak przy okazji czy wiecie, że grający rolę Toma – Richard Krajčo jest liderem zespołu Kryštof, zapewne największego muzycznego objawienia 2001 roku w Czechach?).

spotkanie literackie

W środę w Bibliotece Śląskiej magię czeskiej metropolii odkrywali dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze Zbigniew Machej i redaktorzy czeskiego tygodnika literackiego Literární noviny: Jakub Patočka (red. naczelny) i Václav Burian (polonista, krytyk, poeta). Rozmowa łamiąca stereotypy dotyczące Pragi (piwo, Kafka, alchemicy...), była o tyle ciekawa, że swój punkt widzenia przedstawiali ludzie związani z miastem zawodowo, lecz pochodzący z Moraw (tudzież Polski). Spotkanie było oczywistą negacją przekonania, że Czesi i Polacy prawie nic o sobie nie wiedzą i nie interesują się sobą.

spotkań ... c.d.

Fakt ten nie dotyczy redaktorów czasopisma Śląsk, którzy byli gospodarzami innego spotkania (czwartek 22.11.) – anonsowanego w oficjalnym programie festiwalu jako prezentacja działalności i profilu Literárnich novin. Przedstawiciele Śląska wygłosili kilka akademickich tez dotyczących współczesnych stosunków polsko-czeskich, o których mieli podobne pojęcie jak my o współpracy naszych krajów z Zimbabwe. Szczytem było twierdzenie, że okres najlepszej współpracy polsko-czeskiej to lata 70. (profesor polonistyki UŚ). Obawiamy się, że nawet wspólna inicjatywa obronna podjęta przez Václava Buriana, prof. Józefa Zarka i Andrzeja Babuchowskiego nie przekonała zgorzkniałych redaktorów.Niesmak po spotkaniu minął w czasie przyjacielskich rozmów w restauracji hotelu Polonia, w trakcie których pożałowaliśmy, że nie wzięliśmy udziału w wieczorze z czeską poezją metafizyczną w Tarnowskich Górach, prowadzonym kilka dni wcześniej przez panów Babuchowskiego i Zarka. Okazało się również, że organizatorzy Ars Cameralis są naprawdę sympatycznymi ludźmi.

spotkanie filmowe

W piątek (23.11.) w Gugalandrze miała miejsce ostatnia z prezentacji dorobku czeskiego kina. Po perłach w rodzaju: Sklep przy głównej ulicy (Obchod na korse), Pociągi pod specjalnym nadzorem (Ostře sledované vlaky) czy Pali się moja panno (Hoří má panenko) zaproponowano nieco bardziej spektakularny film Musimy sobie pomagać (Musíme si pomáhat) zapowiedzianego wcześniej, lecz nieobecnego z powodu choroby, reżysera Jana Hřebejka.

spotkanie muzyczne

W sobotę odwiedziliśmy ostatnią atrakcję festiwalu – koncert Vĕry Bílej w Teatrze Śląskim. Ten wyjątkowo żywiołowy i radosny spektakl muzyczny (szczególnie ciepło przyjęty przez romską część publiczności) był miłym akcentem kończącym śląskie spotkania z kulturą naszych sąsiadów.

Cieszy nas, że kolejne edycje festiwalu Sztuki Kameralnej mają coraz bogatszy program, a jako miłośnicy czeskiej kultury szczególnie doceniamy fakt, że organizatorzy próbują przybliżyć Polakom trochę tej południowej egzotyki.

PS. Jeśli chodzi o malarstwo, to zapraszamy do bytomskiej galerii Kronika, w której można obejrzeć wystawę prac wybitnego czeskiego twórcy przedwojennego Josefa Čapka. Grafiki można oglądać do połowy grudnia, ponieważ później wyruszają do Tokio.