Jovan Duciæ (yu)
dodany: 02.09.2005 | przygotowa³a: Monika Ledzion
Jovan Duciæ (1874 - 1943) urodzi³ siê w Trebinju w Hercegowinie i ukoñczy³ seminarium nauczycielskie w Mostarze. Przez pewien czas by³ tam nauczycielem. Gdy zwróci³ uwagê na siebie swoj¹ twórczoœci¹ literack¹, otrzyma³ od rz¹du serbskiego stypendium na studia za granic¹. Kilka lat spêdzi³ w Genewie i Pary¿u, gdzie zetkn¹³ siê bli¿ej z kultur¹ i literatur¹ francusk¹. To m.in. sprawi³o, ¿e odrzuci³ wiêksz¹ czêœæ swojego dotychczasowego dorobku literackiego. Jako dyplomata serbski, a póŸniej przedstawiciel Jugos³awii w g³ównych europejskich oœrodkach kulturalnych zdoby³ tam rozleg³e wykszta³cenie i og³adê cz³owieka œwiatowego.
W serbskich czasopismach literackich publikowa³ zarówno utwory poetyckie, jak i prozê. Jego Dzie³a zebrane (1928 - 1932) obejmuj¹ cztery tomy wierszy, jeden tom aforyzmów Blago Cara Radovana oraz tom wra¿eñ z podró¿y Gradovi i himere. Nie znalaz³y siê w Dzie³ach zebranych liczne artyku³y Ducicia o literaturze i pisarzach. Jovan Duciæ jest g³ównym reprezentantem kierunku zachodniego w literaturze serbskiej. Jego wiersze s¹ doskona³e zarówno pod wzglêdem treœci, jak i formy. Jest on pierwszym indywidualist¹ i arystokrat¹ w liryce serbskiej - mówi³ sam, i¿ nie pisze dla t³umu, tylko o sobie i swoich niedolach. Ka¿dy swój utwór opracowywa³ z ogromn¹ sumiennoœci¹. By³ autorem paradoksalnego stwierdzenia, ¿e poeta jest gabinetowym pracownikiem z trudem wyrabiaj¹cym rymy i rytmy. Niezale¿nie od tego, co pisa³, pozostawa³ zawsze lirykiem. Nawet w ksi¹¿kach podró¿niczych nie poprzestawa³ na opisie kraju i miast, wysuwaj¹c na pierwszy plan w³asne prze¿ycia. Dominuj¹c¹ cech¹ jego liryki by³ sensualizm - jego prze¿ycie œwiata by³o bardziej zmys³owe ni¿ intelektualne. Przedmiotem poezji mi³osnej nie jest kobieta, lecz uczucia, jakie budzi ona w poecie. Jego liryka przepojona jest zachwytem nad piêknem œwiata, a jednoczeœnie niepokojem, jaki wywo³uje œwiadomoœæ, i¿ cz³owiek nie mo¿e wch³on¹æ w siebie ca³ego bogactwa ¿ycia. Zmar³ w Ameryce w okresie drugiej wojny œwiatowej.
Bibliografia:
A. Barac, Literatura narodów Jugos³awii, Wroc³aw 1969.
|