Powrót do

Miodrag Bulatović (cg)

dodany: 02.09.2005 | przygotowała: Monika Ledzion

Miodrag Bulatović urodził się w 1930 r. w czarnogórskiej wsi Okladi koło Bijelo Plja. Ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie w Belgradzie. Twórczość prozatorska stanowi jedno z najbardziej dyskusyjnych zjawisk we współczesnej literaturze serbskiej. Podstawowe cechy charakterystyczne jego twórczości to żywiołowy temperament narratorski i bujna wyobraźnia. Chorobliwie wykrzywiona wizja rzeczywistości, zlekceważenie wszystkich zwyczajowych zakazów tematycznych, groteskowy i karykaturalny sposób traktowania bohaterów, ich dobór spośród ludzi psychicznie lub fizycznie upośledzonych, to wszystko - nagromadzone w stopniu dotychczas w literaturze serbskiej nie spotykanym – wywołało polemikę w prasie literackiej. Zdaniem krytyki jugosłowiańskiej talent Bulatovicia objawił się w formie nie rozbudowanej powieści lecz przede wszystkim w formie opowiadania. Od opowiadań zaczął i wydał ich 2 tomy Bjavoli dolaze (1956) oraz Vuk i zvono (1958). Moiodrag Bulatović antybohaterskim, groteskowym ujęciem tematu wojennego naraził się na nagonkę krytyczną i pozaliteracką, w której rezultacie wyjechał na zachód. Podczas tego kilkuletniego pobytu powstał zarys trylogii gastarbeitersko-terrorystycznej. Pierwszą część stanowi odyseja emigrancka pt. Ludzie o czterech palcach wyróżniona nagrodą belgradzkiego czasopisma NIN (wydanie oryginalne – 1975 r., wydanie polskie – 1983 r.). Poruszony zarzutami pewnych krytyków jugosłowiańskich, którzy zaatakowali tę książkę ze względów pozaliterackich, opublikował część materiału źródłowego do Ludzi o czterech palcach w tomie reportaży literackich zatytułowanym Piąty palec (wydanie oryginalne 1977 r.). Trylogię o terroryzmie zamyka powieść Gullo Gullo (1982).

Jego proza jest metaforyczna, pełna symboliki poetyckiej. Wyobraźnia pisarza odwołuje się do koloru i obrazu. Jaskrawość barw, hiperbolizacja scen i deformacja rzeczywistości, wprowadzanie motywów i symboliki zwierzęcej i roślinnej sprawia wrażenie powiązań pokrewieństwa z malarstwem prymitywnym. Zarzucano mu amoralność i brak walorów intelektualnych, dlatego próbuje podporządkować swe pisarstwo jakiejś szerszej koncepcji myślowej i zabarwić je pierwiastkami humanizmu.

Bibliografia:
Mały słownik pisarzy zachodniosłowiańskich i południowosłowiańskich, Warszawa 1973.
J. Kornhauser, Literatury zachodnio- i południowosłowiańskie XX wieku w ujęciu porównawczym, Kraków 1994.