Powrót do

Dún an Doras (cz)

dodany: 28.11.2004 | przygotowała: Kinga Jabczyk

W roku 1997 multiinstrumentalista René Starhona założył zespół Dún an Doras. Pierwotny skład grupy tworzyli: gitarzysta Simon Delaney, grający na dudach irlandzkich, Scott Mavroudis i bodhránista Tom English (Irlandczycy), skrzypaczka Nilla Axelsso (pochodząca ze Szwecji) oraz wokalistka Katia García, która jako jedyna pozostała w Dún an Doras do dnia dzisiejszego. Dzięki swej niezmiernej energii i zręczności instrumentalnej, połączonej z dziarskim, żywiołowym wykonywaniem koncertów, zespół zyskał przychylność fanów muzyki irlandzkiej. Na początku Dún an Doras grał przede wszystkim irlandzkie utwory instrumentalne w stylu tradycyjnym, choć był otwarty na nowe, oryginalne wpływy. Płyta Bossa Nudski zawiera zarówno wyśmienite kompozycje skrzypaczki Nilli Axelsson, jak i taniec macedoński Skudrinka, a brzmią tam również i niecodzienne instrumenty jak na przykład didgeridoo, na którym grał kolejny Irlandczyk współpracujący z zespołem - Jonny Tennant.

Jednak po trzech latach członkowie zespołu przestali ze sobą współpracować. W międzyczasie René i Katia w latach 1999-2000 zaprosili do zespołu nowych muzyków, kolejno: skrzypka Daniela Malczyka, gitarzystę Petra Košumberskiego oraz flecistę, Radvana Markusa. W nowym składzie centralną pozycję w repertuarze grupy zajęły własne kompozycje w ciekawych aranżacjach. Irlandzkie piosenki ludowe, śpiewane przez Katię García, zachowały swą niepowtarzalną atmosferę, ale już wzbogaconą o intermezza i inne pomysły nowych muzyków. Grupa nadal współpracowała z różnymi perkusistami, między innymi była to grająca na djembe Kristina Kyndlová czy Jonny Tennant. W roku 2002 stałym członkiem zespołu został znakomity perkusista grający na tabli, darbuce i djembe - Jakub Severin.

Jesienią 2003 Dún an Doras wydał ostatnią, jak na razie, płytę - Sweet and Sour. W tym samym czasie odszedł René Starhon. Od marca 2004 roku z zespołem gra kontrabasista Filip Klinecký. Prócz Bossa Nudski, a także Sweet and Sour, Dún an Doras nagrał płytę o nazwie Demo 2002.

Reasumując, obecny skład zespołu jest następujący: Katia García, Petr Košumberský, Radvan Markus, Daniel Malczyk, Jakub Severin, Filip Klinecký.

Zespół wzbudza szczególne zainteresowanie słuchaczy ciekawym, nietypowym brzmieniem instrumentów, takich jak dudy irlandzkie, bouzouki, bodhrany (wym. boł-ran). Z wielkim entuzjazmem spotykają się również kompozycje wzorowane na muzyce irlandzkiej.

Słowniczek instrumentów:
bodhrany - są to jednostronne bębny o średnicy około 45 centymetrów, z membraną zrobioną z koźlej skóry, wyprawionej tradycyjnymi metodami; nazwa bębna pochodzi od irlandzkiego słowa Bodhar, które oznacza osobę głuchą bądź nawiedzającą; uderzając pałeczką na różne sposoby, z ręką jednocześnie dociskającą i poruszającą się w górę i w dół po wewnętrznej stronie membrany można uzyskać niesamowitą intensywność i barwę dźwięku.
tabla - to instrument złożony z dwóch bębnów - Tabli i Daggi, zwanych też ze względu na ręce, którymi się na nich gra: dayan (prawa) i bayan (lewa); najczęściej spotykana nazwa to jednak kombinacja dwóch powyższych, czyli Tabla-Bayan, albo w skrócie po prostu Tabla (tah-blah).
bouzouki - posiada progi, cztery podwójne struny, na których gra się piórkiem; lewa ręka pracuje podobnie jak na gitarze; natomiast istotną cechą tego instrumentu jest jego bogata ornamentyka.
darbuka - bęben kielichowy (goblet drum), którego kształt ma ułatwić odpowiednie trzymanie bębna; grać najlepiej w pozycji siedzącej, na lewym biodrze oraz udzie oprzeć wklęsłość darbuki, a membranę kierować delikatnie ku dołowi.
djembe (wym. dżembe) - to pochodzący z Zachodniej Afryki (Gwinea, Mali, Burkina Faso) bęben monolitowy o kształcie kielicha; jego korpus wykonany jest z wydrążonego pnia drzewa, na jego górną krawędź naciągnięta jest skóra zwierzęca (tradycyjnie kozy lub gazeli); w Afryce Zachodniej grę na djembe doprowadzono do rangi prawdziwej sztuki perkusyjnej.
dudy irlandzkie - to ludowy instrument z grupy aerofonów stroikowych; ogólnie dudy składają się z: skórzanego worka - zbiornika powietrza, jednej lub kilku piszczałek stroikowych - melodycznych, jednej lub kilku piszczałek stroikowych - burdunowych, mieszka lub drewnianej rurki służącej do napełniania worka powietrzem; grający wprowadza powietrze do zbiornika (za pomocą mieszka lub ustami przez rurkę), naciskając worek łokciem wytwarza ciśnienie potrzebne do wydobycia dźwięku z piszczałek, palcami obu rąk muzyk zatyka otwory piszczałki melodycznej wydobywając z niej melodię.
didgeridoo - to wydrążona przez termity (o termity w Australi nie trudno) gałąź lub pień Eukaliptusa; zaliczany najczęściej do instrumentów dętych, najbliższy jest jednak gitarowym efektom, gdyż każdy gotowy dźwięk ma zupełnie odmienny wzór wydobywany przez człowieka za pomocą strun głosowych i krtani.