Powrót do

Den za den (yu)

dodany: 22.03.2004 | przygotował: Maciej Michta

Droga do napisania czegoś o dobrym zespole jugosłowiańskim, który tworzył kilkadziesiąt lat temu, jest nie tylko stroma, lecz również bardzo kręta. Ktoś sobie w tym momencie pomyśli: Co może być trudnego w opisywaniu zespołów? Wystarczy przecież znaleźć stronę artysty i coś z niej przepisać tudzież przetłumaczyć. No właśnie, pół biedy jeśli znajdzie się jakąkolwiek informację na temat wykonawcy, a i wtedy nie należy się przecież ograniczać do biernego przepisywania czy też tłumaczenia tekstu. Problem pojawia się wtedy, kiedy wszelkie dostępne skarbnice wiedzy, do których zaliczam nie tylko internet, ale też wszystkich krewnych i znajomych królika, milczą. W przypadku ogólnie pojętych zespołów słowiańskich z lat 70-80, niemożność znalezienia informacji o artyście, jest zjawiskiem tak normalnym, jak to, że korzystając z usług PKP dojedziemy na miejsce, lecz niekoniecznie na czas. W tej sytuacji nie pozostaje nam nic innego, jak oprzeć się na mglistych legendach i podaniach mówiących o zespole oraz na swej własnej intuicji. Takiej metodologii jestem zmuszony użyć w przypadku jugosłowiańskiej grupy Den Za Den.

Jedyny album jaki został popełniony przez członków tegoż zespołu, powstał w roku 1980. Tak jak w przypadku większości debiutanckich płyt, jego tytułem została po prostu nazwa zespołu. Znalazło się na nim 11 żywiołowych, krótkich aczkolwiek treściwych i złożonych pod względem formy, kompozycji, utrzymanych w klimacie melodyjnego jazz-rocka. Jeśli ktoś chciałby posłużyć się tym albumem do celów edukacyjnych, tj. poprzez słuchanie wokalu chciałby rozszerzyć swą znajomość słowiańskich języków, rozczaruje się, bowiem słów na tej płycie tyle, co grzybów w zimie. Co zatem możemy znaleźć na tym krążku? Muzycznie nawiązuje on na pewno do pionierów muzyki fusion, lecz wyróżnia się na tym tle króciutkimi jak na ten gatunek utworami. Wydaje się, że w kompozycjach o długości trzech-czterech minut (najdłuższa ma niecałe 5 minut) niewiele jest miejsca na zapierające dech w piersiach solówki czy dialogi gitarowo-klawiszowe. Problem ten został częściowo rozwiązany dzięki stosowaniu szybkiego tempa w kompozycjach, przez co miejsca na dźwięki zrobiło się jakby trochę więcej. Można zaryzykować stwierdzenie, iż to co znalazło się na płycie, muzycy traktowali zaledwie jako tematy, które rozwijane były dopiero na koncertach, a biorąc pod uwagę umiejętności techniczne poszczególnych muzyków, podczas występów na żywo musiało dochodzić do niezłych fajerwerków. Za muzyczną pirotechnikę odpowiedzialni byli: Vladimir Jankulovski - bas, Arian Dema - gitary, instrumenty perkusyjne, Dragiša Soldatovic - instrumenty klawiszowe, moogi oraz syntezatory, Dimitar Cocorovski - bębny i inne instrumenty perkusyjne. O ile wpływy grup Return To Forever czy Mahavishnu Orchestra są w muzyce fusion oczywiste, o tyle rzadkością w muzyce jugosłowiańskiej z tego okresu były rytmy i melodie hiszpańskie, na które natknąć się możemy na płycie. Darując sobie porównania w stylu: perkusista natchniony jest duchem Billego Cobhama czy też gitarowe solówki pełne są folkloru, niczym u Vlatko Stefanovskiego, dodam tylko, że muzyka Den Za Den może być przyjemna w odbiorze zarówno dla miłośników jazz-rocka, jak i zwolenników melodii bałkańskich.

Choć muzycznie jugosłowiański kwartet nie powiedział nic nowego, a dłuższe słuchanie utworów ich autorstwa może stać się nużące (jedynie z powodu małej ilości kompozycji), warto zapoznać się z twórczością Den Za Den. Miłośnicy gatunku, którzy raz usłyszą utwory tej grupy, z pewnością chętnie będą do nich powracali.